Kenmerken eXtra Intelligentie | Rosenbrand coaching

Kenmerken hoogbegaafdheid
Hieronder staan vijf lijsten met kenmerken van hoogbegaafdheid.

Kenmerken hoogbegaafdheid volgens Mensa
Dokter, wat kan het zijn?

Hoogbegaafd zijn kan leuk zijn of vervelend. Het belangrijkste is dat jij beseft dat jij hoogbegaafd bent. Zolang jij dat niet weet, is het moeilijk genieten van de leuke kanten. Heb jij ondefinieerbare klachten en wil jij weten of het misschien hoogbegaafdheid is? Hier is een checklist:

•

Antwoord jij op vijf of meer vragen JA? Dan ben jij misschien wel hoogbegaafd.

Kenmerken eXtra intelligentie; Kuipers & Van Kempen
Hoe herken je eXtra intelligentie? Hieronder volgen de vijf kenmerken van Xi:

1. Intellectueel vaardig.

2. Structureel nieuwsgierig.
Wil altijd weten wat ergens achter zit, wat voorbij de horizon ligt. Is gefascineerd zolang iets nieuw is en ontwikkelt een grenzeloze hekel aan dat wat saai is. Kan soms erg lang doen over het afronden van een vraagstuk waarvan de oplossing al doordacht is.

3. Behoefte aan autonomie.
Kan goed zelfstandig werken en geeft de voorkeur aan een eigen tijdsindeling. Kan moeilijk omgaan met absolute macht en formaliteiten. Een controle gerichte baas of klant leidt snel tot disfunctioneren. Zal vechten of zich klein maken als de autonomie wordt aangetast.

4. Grenzeloos en mateloos in het najagen van interesses.
Kan zich in een probleem vastbijten zolang het interessant en nog onopgelost is. Houdt niet van onbegrijpelijke ongeïnteresseerdheid of lage prestatienormen bij anderen. Kan soms teveel energie in de verkeerde dingen stoppen.

5. Emotionele onzekerheid plus intellectuele zelfverzekerdheid.
Weet in het hoofd dat hij gelijk heeft, maar vreest in de buik dat het niet gegund zal worden. Dit kan leiden tot perfectionisme, faalangst, escalatie van betweterij of arrogantie om deze basale onzekerheid te maskeren. Is onhandig of kwetsbaar in de confrontatie met harde zelfverzekerdheid of politiek machtsvertoon.

Xi, te toetsen door herkenning van het signalement van vijf karakteristieke kwaliteiten, is een voldoende en praktisch aanknopingspunt voor een verdieping van de betekenis en bruikbaarheid van de intelligentie van jezelf, of van iemand die jij kent.

Eigenschappen van hoogbegaafden en beelddenkers; Anneke Hamming en Erna Stelma

Kenmerken van de volwassen beelddenker; Mechel Ensing

1. Denkt in beelden

•

2. Grote verbeeldingskracht
• Denkt dingen gedaan te hebben
• Kan recepten proeven, nog voordat er iets gekookt is
• Beleeft het verloop van een uitstapje al tijdens de organisatie ervan

3. Creatief
• Origineel woordgebruik
• Veel trammelant/ bonje door: dingen anders te benaderen en jouw ideeën niet te kunnen formuleren
• Lost problemen op ongewone wijze op
• Opeens inzicht krijgen (intuïtief), niet door redenatie
• Van de hak op de tak

4. Ruimtelijk georiënteerd
• Heeft eigen ordeningsprincipes. Dit lijkt chaotisch
• Planningsproblemen/ problemen met tijdsafspraken
• Weet vaak de weg als hij/zij er ooit geweest is
• Koppelen herinneringen vaak aan de plaats

5. Concreet
• Problemen met abstracties
• Taal- en cijferproblemen; omdraaien van letters of cijfers e.d. (in sterke mate kan dit leiden tot dyslexie en dyscalculie)
• Ideeën meteen willen concretiseren

Kenmerken van hoogbegaafden; Noks Nauta en Frans Corten:’Hoogbegaafden aan het werk’

Hoewel natuurlijk alle hoogbegaafden verschillend zijn, zijn er wel kenmerken, die veel voorkomen. Sommige daarvan zijn van nature aanwezig, andere zijn geleidelijk ontstaan door interactie met de omgeving. Oorzaak en gevolg zijn dus niet altijd te onderscheiden.

Snelheid van denken.

Hooggevoeligheid. Een hoger ontwikkelingspotentieel gaat vaak samen met hooggevoeligheid. Deze hooggevoeligheid uit zich op verschillende gebieden: psychomotorisch, sensueel, intellectueel, imaginatief, emotioneel en kan lijken op ADHD. Zintuiglijke overprikkeling uit zich auditief (machines, radio’s, smakken), visueel (lichtinval) of de tastzin (bepaalde stoffen, merkjes in kleding of aanrakingen). Hooggevoeligheid in het algemeen staat momenteel sterk in de belangstelling.

Introversie. De interne wereld van hoogbegaafden is sterk ontwikkeld. Ze zijn snel en gemakkelijk te kwetsen en houden daarom mensen op een afstand. Sommigen mijden feestjes en dergelijke, omdat de gesprekken hen niet interesseren. Dit kan lijken op autisme. Introversie kan ook ontstaan door het zich afgewezen voelen. Mensen met hoge IQ’s zouden moeilijker ‘soortgenoten’ ontmoeten, waardoor men gauw in een isolement komt.

Emotionele ontwikkeling. Veel hoogbegaafden voelen sterke emoties. Maar omdat het cognitieve denken overheerst en veiligheid biedt, blijft de emotionele ontwikkeling relatief achter. Ze kunnen gevoel en verstand moeilijk verbinden. Dit kan versterkt worden wanneer men zich al jong eenzaam voelt. Bijvoorbeeld wanneer de omgeving het kind niet als hoogbegaafd (h)erkent. Gelukkig is de emotionele ontwikkeling bij veel hoogbegaafden wel goed verlopen.

Creativiteit. Het denken van hoogbegaafden is anders dan van normaal begaafden: globaler en met een sterk voorstellingsvermogen. Voor gemiddeld intelligente mensen zijn zij vaak niet te volgen. Ze kunnen snel patronen herkennen, waardoor zij bijvoorbeeld trends kunnen voorspellen. Zij kunnen vaak intuïtief conclusies trekken. De creativiteit wordt nogal eens gefrustreerd in het reguliere onderwijs.

Onafhankelijkheid. De oordeels- en meningsvorming van hoogbegaafden gaat vaak autonoom te werk. Zij zijn non-conformistisch en vertonen daardoor wat leerkrachten snel ‘onaangepast gedrag’ noemen. Deze onafhankelijkheid hangt samen met de genoemde creativiteit. Zij hebben vaak een hekel aan niet-democratische autoriteit.

Perfectionisme. Perfectionisme gaat vaak gepaard met het hebben van te hoge verwachtingen van anderen, maar ook met schaamte, schuldgevoel en minderwaardigheidsgevoelens door het niet kunnen voldoen aan de eigen hoge normen. Hierdoor ontstaat spanning en soms ‘verlamming’.

Leerstijl. De leerstijl is vaak explorerend. Aan leren van gewone ‘rijtjes’ hebben ze een enorme hekel, ze vinden het oninteressant en gaan zich vervelen. Ze snappen de vragen van de leraar of uit het leerboek vaak niet, ze zoeken daar te veel achter. Dat leidt tot frustratie. Sommige hoogbegaafde volwassenen ontberen basiskennis, maar hebben wel veel kennis op gebieden waarin ze geïnteresseerd zijn. Ze ontwikkelen vaak geen leerstrategieën omdat ze nooit leren van falen.

Faalangst en onderprestatie. Als de intelligentie niet wordt gestimuleerd, ontwikkelen kinderen vaak slechte werkgewoontes. Ze denken soms zelf dat zij dom zijn, worden faalangstig en gaan onderpresteren. Hun motivatie om te gaan leren daalt. Dit kan later leiden tot frustraties en teleurstellingen in hun loopbaan.